1. Sẹo lồi, sẹo phì đại là gì ?
· Sẹo lồi: là kết quả của sựu quá phát mô sợi diễn ra sau khi lành vêt thương, vượt qua ranh giới bờ mép vết thương ban đầu, nguy cơ tái phát cao ngay cả sau khi phẫu thuật và điều trị bổ trợ.
· Sẹo phì đại: đặc trưng ửng đỏ, ngứa, tăng sinh mô sợi nhưng đặc biệt không vượt quá ranh giới tổn thương ban đầu, thường gặp sau các tổn thương bỏng hoặc các tổn thương khác đến lớp trung bì sâu.
Þ Dù là sẹo lồi hay sẹo phì đại, ngoài việc ảnh hưởng đến chức năng khi tồn tại ở các vị trí gây co kéo vận động khớp thì đa phần cũng cần điệu trị vì ảnh hưởng nhiều tới yếu tố thẩm mỹ, gây mặc cảm và kém tự tin ở người bị sẹo lồi- phì đại.
2. Nguyên nhân và cơ chế hình thành sẹo lồi?
· Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh học của sẹo lồi-sẹo phì đại vẫn chưa thực sự được biết đến một cách rõ ràng.
· Các nghiên cứu về quá trình lành thương nhận thấy rằng : một vết thương điển hình có quá trình đồng hoá và dị hoá cân bằng đến khi nó đóng mép và hình thành seọ trưởng thành( có thể căng giãn, đàn hồi, trắng phẳng).
· Trong khi đó sẹo lồi hình thành do mất sự cân bằng quá trình đồng hoá và dị hoá là collagen được tăng sinh quá mức hơn là được biệt hoá là mô sẹo phát triển ra mọi hướng, nhô cao và sâm lấn ra da mô lành xung quanh bờ tổn thương ban đầu.
3. Những đối tượng nào dễ có nguy cơ bị sẹo lồi?
· Người trong độ tuổi 10-30, ít gặp hơn ở nhóm tuổi sơ sinh và người già
· Tần suất gặp ở phụ nữ trẻ nhiều hơn nam giới ( nguyên nhân có thể dẫn tới tư thói quen xỏ khuyên
· Sẹo lồi ghi nhận gặp nhiều ở người thuộc quần đảo Thái Bình Dương, Trung quốc nhiều hơn là Ấn Độ hay Malaysia
· Người da đen gặp nhiều hơn người da trắng.
· Một vài nghiên cứu cho thấy có liên quan với yếu tố di truyền và người có nhóm máu A.
4. Các dấu hiệu giúp nhận biết bị sẹo lồi?
· Tổn thương ban đầu thưởng ửng đỏ, sau đó trở thành nâu đỏ nhạt và xanh tái khi sẹo già hơn.
· Tổn thương thường che lấp các nang lông và chức năng khác của tuyến ngoại tiết.
· Sẹo tăng trưởng ngày một to, lồi cao trên bề mặt và sâm lần ra các vùng da lành xung quanh.
· Sẹo lồi ở tai, cổ, và bụng thường có hình con đỉa
· Seọ lồi ở trung tâm ngực, chi thể thường nhô cao hơn bề mặt da, đáy rộng hơn đỉnh.
· Một số có thể có hình càng cua.
· Sẹo lồi có thể hình thành sau kết quả của mụn trứng cá hay thuỷ đậu.
· Đối với người châu Á tần suất mắc thường theo thứ tự : xỏ tai, chi trên, vùng cổ, vùng vú và cùng ngực
5. Điều trị sẹo lồi có thể khỏi hoàn toàn không?
· Hiện nay không có phương pháp nào điều trị là tốt nhất và khẳng định khỏi hoàn toàn cho tất cả các sẹo lồi.
· Có nhiều phương án điều trị sẹo lồi như: băng kín băng ép thường xuyên, tiêm corticosteroid trong sẹo, phẫu thuật lạnh cắt bỏ hoàn toàn, xạ trị, laser,……nhưng trong tất cả phòng ngừa sẹo là nguyên tắc đầu tiên trong điều trị sẹo và quá trình điều trị sẹo lồi cần kiên trì theo dõi đánh giá trong thời gian dài.
6. Vậy làm cách nào để hạn chế nguy cơ sẹo lồi ?
· Tránh các phẫu thuật không cần thiết nêú bản thân có cơ địa sẹo lồi
· Tránh rạch đường mổ thẩm mỹ ở vùng giữa ngực- ức, vùng bả vai cơ delta, vùng tai khi xỏ khuyên…
· Các vết mổ cần được đóng kín với độ căng bình thường, hạn chế căng hay viêm nhiễm vết mổ, thiết kế đương rạch da hợp lý… điều này đòi hỏi khách hàng cần tìm hiểu kĩ và đặt niềm tin vào đúng nơi đúng người bác sĩ có trình độ và kinh nghiệm lâu năm trong nghề.
7. Điều trị sẹo lồi sẽ được tiến hành như thế nào ? sử dụng các phương pháp gì ?
· Đầu tiên khi đến với viện thẩm mỹ TNA khách hàng sẽ được các bác sĩ có trình độ và kinh nghiệm trong nghề thăm khám tỉ mỉ để đưa ra chẩn đoán chính xác cũng như đánh giá mức độ của sẹo lồi.
· Tuỳ vào vị trí cũng như tình trạng mà kế hoạch sẽ được bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị cụ thể cho từng khách hàng.
· Các phương pháp thường được sử dụng và ứng dụng hiệu quả trong điều trị sẹo lồi ở TNA bao gồm :
- Tiêm steroid: là phương pháp điều trị lâu dài và thường dùng nhất. Trước khi tiêm khách hàng được giải thích rõ về khả năng đau khi tiêm cũng như được tiêm tê ( lidocain pha với adrenalin) xung quanh sẹo trước khi tiêm trực tiếp triamcinolon vào sẹo lồi để giảm đau cho khách hàng khi tiêm. ( dù là phương pháp hay thường sử dụng nhưng các tác dụng phụ có thể gây ra của steroid có thể nhận thấy như teo da và giãn mạch…)
- Băng ép hoặc dán sillicone gel: lên sẹo liên tục 20-24h/ngày giúp làm mềm sẹo tốt hơn.
- Bleomycin: với sẹo lồi nhỏ sử dụng với liều 1mg/ml có thể làm mất sẹo lồi.
- Phẫu thuật: Cắt bỏ sẹo lồi khâu đóng vêt mổ theo đúng kĩ thuật làm giảm hạn chế khả năng tai phát sẹo sau khi điều trị bằng steroid . kết hợp các phương pháp chăm sóc sẹo sau mổ như băng ép liên tục + dán sẹo bôi kem sẹo. Phẫu thuật cắt bỏ sẹo có tác dụng cắt đứt tình trạng collagen sản xuất làm dày sẹo, từ đó làm giãn sẹo, được chỉ định trong những trường hợp sẹo lồi hoặc sẹo phì đại co rút làm hạn chế sự vận động. Đặc biệt, với những trường hợp sẹo hình thành lâu (trên 1 năm) và gây mất thẩm mỹ, khi điều trị bằng những phương pháp khác không hiệu quả, phẫu thuật cắt bỏ được áp dụng. Tuy nhiên, cần chú ý điều trị hậu phẫu với trường hợp sẹo lồi tái phát bằng tiêm corticoid hoặc laser.
- Laser: Điều trị sẹo lồi hoặc sẹo phì đại bằng phương pháp laser gồm có laser xâm nhập hoặc không xâm nhập. Laser xâm nhập được áp dụng với sẹo phì đại không hoạt động, có tác dụng cắt bỏ tổ chức sẹo. Phương pháp này có thể làm mòn da, tiết dịch, đóng vảy, thay đổi sắc tố da sau khi điều trị. Trong khi đó, laser không xâm nhập có tác dụng hoại tử những mạch máu nuôi sẹo, từ đó làm sẹo thoái triển.
- Phẫu thuật lạnh: Phẫu thuật lạnh sử dụng nitơ dạng lỏng có tác dụng đông lạnh mạch máu, thiếu máu nuôi dưỡng tổ chức sẹo, từ đó làm chết tế bào. Phương pháp này có tác dụng tốt với sẹo phì đại hơn sẹo lồi nhưng có thể gây ra tác dụng phụ là mất sắc tố da và đau.
· Theo dõi và khám lại định kì: đánh giá tình trạng sẹo và điệu trị hỗ trợ đến khi sẹo ổn định thường 6-12 tháng để đạt kết quả tốt nhất.